1. Sơ lược về thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ

a. Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ là gì?

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ (Organic phosphates) chứa gốc phosphor (P), đều là các este, là các dẫn xuất hữu cơ của acid photphoric. Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có thời gian bán phân hủy ngắn hơn so với nhóm clo hữu cơ và được sử dụng rộng rãi hơn.

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ là loại thuốc bảo vệ thực vật có khả năng tiêu diệt các loại côn trùng gây hại ở phổ rộng. Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ tác dụng chính lên các bộ côn trùng như Bộ Cánh cứng, Bộ Cánh vẩy, Bộ Cánh nửa, Bộ Cánh màng. 

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có độ độc cấp tính tương đối cao nhưng chúng mau phân hủy trong cơ thể người và môi trường hơn.

Hình ảnh: Người nông dân đang phun thuốc.

b. Công thức hóa học của thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ là nhóm hoạt chất có cấu tạo hóa học chứa các nguyên tố C, H, O, S, P,...

c. Đặc điểm của thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ

• Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ tiếp xúc xâm nhập vào cơ thể côn trùng thông qua biểu bì da để tiêu diệt côn trùng.
• Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có vị độc: Thuốc trừ sâu được phun, rải trên lá, thân cây,… khi côn trùng, sâu hại ăn thuốc cùng thức ăn (lá cây, vỏ thân cây,…) thì thuốc sẽ xâm nhập vào bộ máy tiêu hoá của côn trùng rồi gây độc cho côn trùng, sâu hại.
• Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có thể sinh khí, khói, mù có tác dụng diệt côn trùng, nấm, vi khuẩn, chuột. Hơi của thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có thể xâm nhập qua lỗ thở hoặc trực tiếp tiêu diệt côn trùng, sâu hại cho cây trồng.
• Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có tác dụng xâm nhập và di chuyển trong cây để tiêu diệt dịch hại khi phun.
• Độc tính tương đối cao, thuộc nhóm 2.

2. Cơ chế tác động của thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ tác động vào thần kinh của sâu, côn trùng bằng cơ chế ngăn cản sự tạo thành enzyme Cholinestaza làm cho thần kinh hoạt động kém dần đi, làm yếu cơ, gây choáng váng và chết.

3. Công dụng và các hoạt chất chính thuộc thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ là một loại thuốc trừ sâu phổ biến, được sử dụng để kiểm soát nhiều loại côn trùng gây hại cho cây trồng.

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ gồm 3 nhóm chính: 

• Nhóm thuốc trừ sâu lân hữu cơ
• Nhóm thuốc trừ bệnh lân hữu cơ nội hấp
• Nhóm thuốc trừ cỏ chứa lân hữu cơ

Đại diện cho thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ là các hoạt chất như parathion, malathion, dichlorvos, chlorpyrifos, profenofos, quinalphos,…

Parathion: là một hợp chất phosphor hữu cơ, là một thuốc trừ sâu và thuốc trừ sâu ve bét rất mạnh, thường được sử dụng cho bông, lúa và cây ăn quả. Đặc biệt có Parathion Ethyl bị cấm sử dụng.
Malathion: là thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong nhà và trên các vật nuôi để kiểm soát bọ ve và các loài côn trùng như bọ chét và kiến kiểm soát muỗi và nhiều loại côn trùng tấn công trái cây, rau quả, cây cảnh, và cây bụi.

Hình ảnh: Một số loài sâu hại có thể trị bằng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ hoạt chất Malathion

Dichlorvos: là thuốc trừ sâu được sử dụng rộng rãi dùng để kiểm soát sâu bệnh trong gia đình, có hiệu quả chống lại ruồi nấm, rệp, nhện, sâu bướm, bọ trĩ và bướm trắng trong nhà kính và cây trồng ngoài trời.

Hình ảnh: Một số loài sâu hại có thể trị bằng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ hoạt chất Dichlorvos

Chlorpyrifos: được sử dụng trên cây trồng, động vật và các công trình để tiêu diệt một số loài gây hại (mối, muỗi và giun,...).
Profenofos: sử dụng để diệt trừ trứng, sâu non và thành trùng (sâu, nhện, rệp, bọ xít,...).
Fenitrothion: được dùng để kiểm soát mọt đục cành, rệp sáp.

Hình ảnh: Một số loài sâu hại có thể trị bằng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ hoạt chất Fenitrothion

4. Những loại thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ phổ biến trên thị trường hiện nay

Sau đây là một số loại thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ được sử dụng phổ biến trên thị trường hiện nay:

1. SUMITHION 50EC: Được sử dụng để tiêu diệt các loại sâu gây hại cho cây trồng.

Hình thuốc trừ sâu lân hữu cơ Sumithion 50EC

2. LEBAYCID 550EC: Được sử dụng để tiêu diệt các loại sâu gây hại cho cây trồng.

Hình thuốc trừ sâu lân hữu cơ Lebaycid 550EC

5. Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có độc hại không?

Đối với môi trường: Nhóm thuốc trừ sâu gốc lân hữu cơ thường không tồn tại lâu trong môi trường.

Đối với con người:Thuốc trừ sâu gốc lân hữu cơ rất độc với động vật máu nóng (động vật có vú, chim, bò sát,..). Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có thể thâm nhập vào cơ thể con người và động vật qua nhiều con đường khác nhau, thông qua 3 đường chính: hô hấp, tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp. 

Khi tiếp xúc với hóa chất thuốc bảo vệ thực vật con người có thể bị nhiễm độc cấp tính hoặc mãn tính, tùy thuộc vào phạm vi ảnh hưởng của thuốc. Nhiễm độc cấp tính: mệt mỏi, ngứa da, đau đầu, lợm giọng, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, tăng tiết nước bọt, chảy nước mắt, nếu nặng có thể gây tử vong…(điển hình là: Methyl Parathion, Parathion Ethyl,... đã bị cấm do độc tính của chúng cao.)

6. Lưu ý khi sử dụng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ

Thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ có tính độc, nên khi sử dụng bà con cần chú ý và làm theo một số điều sau:

• Không nên sử dụng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ quá liều vì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, sức khỏe cây trồng.
• Tuyệt đối không lựa chọn sử dụng các loại thuốc trừ sâu lân hữu cơ không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc các thuốc nằm trong danh mục cấm sử dụng.
• Cần phun thuốc rải đều nơi trồng cây, chú ý đặc biệt tại nơi có sâu bệnh tập trung nhiều.
• Pha thuốc đúng liều lượng cho phép, cân đối giữa lượng nước và các loại thuốc khác được cho phép pha kèm.
• Sử dụng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ đúng thời điểm. Nên dùng khi dịch hại mới phát sinh hoặc ở mức gây bệnh hại cần phòng trừ.
• Nên phun thuốc vào buổi sáng hoặc buổi chiều có thời tiết mát mẻ.

Hi vọng với những thông tin Nông Dược XANHchia sẻ trên đây, Nhà nông đã hiểu rõ hơn về thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ. Khi mua thuốc trừ sâu, bà con hãy nhớ đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì, tuân thủ đúng quy định để đem lại hiệu quả cao và an toàn cho người tiêu dùng. Để biết thêm thông tin chi tiết, bà con vui lòng liên hệ đến hotline 0966616664 để được Nông dược xanh tư vấn chi tiết và miễn phí nhé!